اقبال- من حساب و دوزخ و فردوس و حور

از کلامش جان من بیتاب شد
در تنم ہر ذرہ چون سیماب شد
ناگہان دیدم میان غرب و شرق
آسمان در یک سحاب نور غرق
زان سحاب افرشتہ ئی آمد فرود
با دو طلعت این چو آتش آن چو دود
آن چو شب تاریک و این روشن شہاب
چشم این بیدار و چشم آن بخواب
بال او را رنگہای سرخ و زرد
سبز و سیمین و کبود و لاجورد
چون خیال اندر مزاج او رمی
از زمین تا کہکشان او را دمی
ہر زمان او را ہواے دیگری
پر گشادن در فضای دیگری
گفت ’’زروانم جہان را قاہرم
ہم نہانم از نگہ ھم ظاہرم
بستہ ہر تدبیر با تقدیر من
ناطق و صامت ہمہ نخچیر من
غنچہ اندر شاخ می بالد ز من
مرغک اندر آشیان نالد ز من
دانہ از پرواز من گردد نھال
ہر فراق از فیض من گردد وصال
ہم عتابی ھم خطابی آورم
تشنہ سازم تا شرابی آورم
من حیاتم من مماتم من نشوز
من حساب و دوزخ و فردوس و حور
آدم و افرشتہ در بند من است
عالم شش روزہ فرزند من است
ہر گلی کز شاخ می چینی منم
ام ہر چیزی کہ می بینی منم
در طلسم من اسیر است این جہان
از دمم ہر لحظہ پیر است این جہان
لی مع اﷲ ہر کہ را در دل نشست
آن جوانمردی طلسم من شکست
گر تو خواہی من نباشم در میان
لی مع اﷲ باز خوان از عین جان‘‘

در نگاہ او نمیدانم چہ بود
از نگاھم این کہن عالم ربود
یا نگاھم بر دگر عالم گشود
یا دگرگون شد ہمان عالم کہ بود
مردم اندر کائنات رنگ و بو
زادم اندر عالم بے ہای و ہو
رشتۂ من زان کہن عالم گسست
یک جہان تازہ ئی آمد بدست
از زیان عالمی جانم تپید
تا دگر عالم ز خاکم بر دمید
تن سبک تر گشت و جان سیار تر
چشم دل بینندہ و بیدار تر
پردگی ہا بی حجاب آمد پدید
نغمۂ انجم بگوش من رسید